LỄ SINH NHẬT ĐỨC MẸ

LỄ SINH NHẬT ĐỨC MẸ

Ngày 8 tháng Chín

Hội thánh mừng lễ Sinh nhật Đức Mẹ ngày 8 thg 9

"Chúng ta hãy hân hoan mừng Lễ Sinh nhật Đức Trinh nữ Maria, Đấng đã sinh ra Mặt Trời Công chính là Đức Kitô Chúa chúng ta" (Ca Nhập lễ)

 

I. LỊCH SỬ PHỤNG VỤ

Theo Thánh sử Luca (Lc 1:26), Đức Trinh Nữ Maria sống tại Nagiarét khi chịu thai Chúa Giêsu, nên có thể Người cũng sinh ra tại Nagiarét. Và theo ngụy thư, gia đình hai Thánh Gioakim và Anna cư ngụ tại Nagiarét, nên hai Ngài cũng sinh Đức Trinh Nữ Maria tại đó. Nhưng theo Tiền Phúc âm Thánh Giacôbê, Đức Trinh Nữ Maria sinh tại Giêrusalem, vì hồi thế kỷ V một đền thờ được dâng kính Thánh Anna phía bắc đền thờ Giêrusalem, và tại Giêrusalem người ta mừng lễ Sinh nhật Đức Mẹ ngày mồng 8 tháng Chín trong một Vương cung thánh đường gần hồ tắm ngay chính nơi theo lưu truyền là nơi Đức Trinh Nữ sinh ra. Và năm 603, Thánh Sôphrôniô, Thượng phụ Giêrusalem, xác nhận Đức Trinh Nữ sinh tại Giêrusalem. Thánh Inhaxiô Antiôkia và Thánh Giustinô minh chứng Đức Trinh Nữ thuộc hoàng tộc Đavid vì theo Thánh sử Luca (1:27, 32, 69), Chúa Giêsu, Con Đức Maria, thuộc nhà Đavid.

Bên Đông phương, theo Tiền Phúc âm Thánh Giacôbê, năm 560 đã có lễ Sinh nhật Đức Mẹ. Năm 715, Thánh Giám mục Anrê Crêta dâng lễ Sinh nhật Đức Mẹ và đã giảng bốn bài giảng. Bên Tây phương, Đức Thánh Giáo hoàng Sergiô I lập lễ này cùng với lễ Truyền tin, lễ Mẹ dâng Con, lễ Mẹ lên trời với bốn cuộc rước linh đình từ nhà thờ Thánh Adrianô về đền thờ Đức Bà Cả. Tại Pháp, Thánh Maurillô, Giám mục giáo phận Angers, đầu tiên mừng lễ Sinh nhật Đức Mẹ mà từ lâu gọi là "Notre-Dame Angevine". Thế kỷ XI, Thánh Giám mục Fulbertô có công truyền bá lễ này và, khi làm Giám mục thành Chartres, ngài đã mừng lễ này trọng thể. Dần dần lễ này được truyền bá khắp nơi.

Đức Innocentê IV đặt lễ có tuần tám. Đức Grêgôriô XI đặt lễ vọng và ngày chay trước. Đức Thánh Piô X bỏ lễ vọng và tuần tám. Lễ Sinh nhật Đức Mẹ ngày mồng 8 tháng 9, đúng chín tháng sau lễ Đức Mẹ đầu thai vô nhiễm ngày mồng 8 tháng 12. 

II. Ý NGHĨA PHỤNG VỤ

Lễ Sinh nhật Đức Mẹ gọi là "lễ Noel mùa Thu", vì bầu trời tươi sáng, khí hậu mát mẻ êm dịu tiên báo một mùa hồng phúc. Ngày Sinh nhật của Mẹ là Rạng đông của Mặt Trời công chính là Đức Giêsu Kitô, Con của Mẹ, vì Mẹ sinh ra đem đến cho toàn thể loài người niềm hy vọng ơn Cứu độ. Do đó, hôm nay Giáo hội cầu xin cho được ơn phúc lộc và bình an do Con sinh bởi Mẹ giải thoát loài người khỏi vòng tội lỗi. Ngày Sinh nhật đem Tin mừng cho cả trần gian, vì Đức Kitô, Chúa chúng ta là Mặt Trời soi đường ngay nẻo chính, đã từ cung lòng Mẹ sinh ra. Người là Đấng huỷ bỏ lời chúc dữ, đem lại muôn phúc lành, là Đấng tiêu diệt thần chết và ban phúc trường sinh. Giáo hội cũng tin tưởng vào Con sinh ra bởi Mẹ làm cho đức Đồng trinh của Mẹ vẫn luôn vẹn toàn, không bị tổn thương, nhưng lại được thánh hiến. Đức Trinh Nữ Maria vinh hiển, xuất thân từ dòng dõi Abraham, từ chi tộc Giuđa và là con cháu hoàng tộc Đavid, đã được tiền định làm Mẹ Thiên Chúa. Người là kho tàng đức Khiết trinh, là cây gậy nở hoa của Aaron, là đề tài của các lời tiên tri, là Ái nữ của Thánh Gioakim và Anna đã được sinh ra hôm nay, đổi mới lại bộ mặt trái đất và làm chan hoà ánh sáng trong khắp Giáo hội.

III. Ý NGHĨA LỜI CHÚA TRONG THÁNH LỄ

Bài đọc I: Mica 5:1-4

Tiên tri Mica xuất hiện đồng thời với tiên tri Hosê và tiên tri Isaia thế kỷ VIII trước Thiên Chúa giáng sinh. Ông tiên báo Vua hoà bình sẽ sinh tại Ephrata và chăn dắt đoàn chiên của Giavê. Ephrata nguyên là một chi tộc sinh sống gần Bêlem. Mica nghĩ đến dòng dõi vua Đavid tại Bêlem và nhìn thấy một nhà lãnh đạo, một Đấng thống trị Israel. Thiên Chúa sẽ che chở dân Người tới khi một người nữ sinh đẻ sẽ sinh con (5:2). Lời này ám chỉ Mẹ Đấng Thiên Sai và sự đản sinh của Immanuel (Is 7:14). Đấng thống trị Israel sẽ chăn dắt dân Người. Người sẽ là chính sự bình an (5:4). Tân ước đã trích lại những lời Mica tiên tri về Đấng Thiên Sai sinh ra trong Mt 2:6 và Ga 7:42.

Giáo hội trích đọc đoạn tiên tri Mica này cho ngày Sinh nhật Mẹ Maria để nêu bật rằng thời gian đủ đầy đã đến khi Trinh Nữ Maria sinh ra: Đó là Rạng đông của ơn Cứu chuộc.

Bài đọc II: Rôma 8:28-30

Đoạn Thánh thư này nhắc nhớ kế hoạch từ muôn thuở của Thiên Chúa. Người tiền định rằng những kẻ yêu mến Người thì Người giúp họ được sự lành. Người nắn đúc họ nên giống hình ảnh Con của Người, để Ngài nên trưởng tử giữa đoàn anh em đông đúc. Tư tưởng "trưởng tử" ám chỉ phẩm chức của Người Con và chúng ta được kêu gọi vào vương quốc của Ngài. Kế hoạch của Thiên Chúa rất minh bạch, đó là những kẻ mà Người đã tiền định, đã kêu gọi, đã công chính hoá, thì Người đã đem họ vào phúc vinh quang. Kế hoạch thiên định này liên quan tới số phận tươi sáng của Mẹ Maria.

Phúc âm: Matthêu 1:1-16, 18-23

Gia phả Chúa Giêsu theo Thánh sử Matthêu hoàn toàn khác với gia phả của Thánh sử Luca. Mở đầu: "Gia phả Đức Giêsu Kitô, con Đavid, con Abraham", Thánh sử Matthêu chứng tỏ Chúa Giêsu thuộc dòng dõi vua Đavid qua Thánh Giuse và nói cho tín hữu ngoài dân Do Thái biết rằng Chúa Giêsu là con Abraham mà mọi dân thiên hạ sẽ lấy dòng giống ông mà cầu phúc cho nhau (St 22:18).

Thánh sử Luca thuật gia phả Chúa Giêsu vào dịp Người chịu phép rửa khi có tiếng từ trời phát ra: "Này Con là Con chí ái của Ta" (Lc 3:22).

Gia phả theo Thánh sử Matthêu được dùng trong lễ Sinh nhật Đức Mẹ, qua ba lần mười bốn thế hệ. Con số mười bốn là số ngày tròn và khuyết của mặt trăng. Lịch sử nhân loại tròn vào triều đại Đavid, nhưng khuyết trong thời gian dân Do Thái bị đi lưu đày bên Babylon, rồi lại tròn vào thời kỳ Chúa Giêsu. Điểm đặc biệt Thánh sử kể tên bốn người phụ nữ là những dụng cụ Thiên Chúa dùng trong kế hoạch của Người:

1) Bà Tamar (St 38:6-30) tổ mẫu của triều đại Giuđa (St 49:10);

2) Bà Rahah là một gái điếm đã lo liệu cho ông Giosuê dẫn dân Do Thái vào đất hứa (Gs 2:1-24);

3) Bà Ruth theo mẹ chồng về đất Israel kết hôn với ông Boaz sinh ra Obed là ông nội của vua Đavid (R 2-4);

4) Bà Bethsheba cùng với Đavid sinh ra Salomon

(2 Sm 11:12-24).

Tại sao gia phả Thánh Giuse được dùng cho lễ Sinh nhật Đức Mẹ? Là vì Đức Maria được dùng trong kế hoạch của Thiên Chúa: là bạn của Thánh Giuse, chịu thai bởi phép Chúa Thánh Thần. Ngày sinh nhật và vai trò của Mẹ là bối cảnh của lịch sử Cứu độ. Đức Maria giữ kín việc Người thụ thai một cách nhiệm lạ. Thánh Giuse là người công chính không muốn người ta cho mình là cha của thai nhi đó nên mới quyết tâm bỏ trốn. Nhưng Thiên thần Chúa hiện đến giải thích cho Ngài hiểu biết rõ biến cố Nhập thể ứng nghiệm lời tiên tri Isaia: "Một Trinh Nữ thụ thai, hạ sinh một Con Trai gọi tên là Emmanuel, nghĩa là Thiên Chúa ở cùng chúng ta" (7:14).

IV. LỜI CÁC THÁNH

- Thánh Basiliô: Mẹ được ban ân sủng dư tràn là cốt để làm trung gian giữa Thiên Chúa và nhân loại.

- Thánh Sôphrôniô: Tổng thần Gabrie chào Mẹ là Đấng đầy ân sủng, vì ân sủng ban cho người khác có chừng có hạn, còn khi ban cho Mẹ Maria, đã ban đầy tràn, ban tất cả.

- Thánh Đamascenô: Muôn dân hãy đến, bất cứ bạn là ai, bất cứ ở nơi đâu, hãy đến hợp hoan chúc mừng ngày sinh nhật của Đức Trinh Nữ, cũng là ngày sinh nhật ơn Cứu độ chúng ta.

- Thánh Đamianô: Một chồi sẽ phát sinh từ gốc Jessê, và từ rễ nó mọc lên một bông hoa. Mẹ Thiên Chúa là chồi mạnh mẽ chiến thắng sức mạnh thù địch hoả ngục.

- Thánh Anselmô: Ở thế gian không có ai không được Mẹ Maria ban cho dự vào phần tràn dư ân sủng của Mẹ. Thật vậy, trong vũ trụ, không thể tìm đâu ra một người nào không mắc nợ từ tâm của Mẹ, không thể tìm đâu ra một người nào mà tình thương của Mẹ không tràn tới.

- Thánh Bênađô: Trong Mẹ, Chúa đã đặt tất cả sự sung mãn mọi ơn lành của Chúa để nếu chúng ta có được tia sáng hy vọng nào, ánh quang ân sủng nào, đường lối độ phúc nào, thì chúng ta thảy đều nhờ lòng từ ái Mẹ mà có.

- Thánh Bônaventura: Mọi người chúng ta là con cái sự phẫn nộ (Ep 2:3). Ngày sinh nhật rất thánnh của Mẹ Maria vượt xa biết bao lời chúc dữ của tất cả chúng ta. Không những Mẹ được thoát nguyên tội, mà cũng thoát khỏi mọi tội lỗi và khổ đau, vì Mẹ đầu thai vô nhiễm.

- Thánh Tôma: Mẹ Maria có 3 đợt ân sủng: Đợt tràn đầy thứ nhất trong linh hồn ngay khi vừa phôi dựng, linh hồn mỹ diệu của Mẹ đã hoàn toàn thuộc về Thiên Chúa. Đợt tràn đầy thứ hai trong thân xác mẹ, để từ thân xác trinh vẹn Mẹ, Ngôi Lời mặc lấy thân xác loài người. Đợt thứ ba tràn đầy để làm lợi ích bao la cho chúng ta, để làm cho chúng ta được hưởng những báu tàng phú quí của Mẹ.

- Thánh Vinh-sơn: Sự thánh thiện của Mẹ đã cao vượt trên sự thánh thiện của tất cả các thần thánh.

- Thánh Bênađinô: Thiên Chúa không bao giờ chỉ định ai vào một nhiệm vụ nào mà không ban cho họ không những đủ các năng lực cần thhiết, mà còn ban cả những ân điển cần phải có để tô điểm nhiệm vụ đó thêm vinh dự.

- Thánh Laurensô Giustinianô: Nếu mẹ Maria không được đầy tràn ân sủng, thì làm sao Mẹ có thể làm thang lên thiên đàng, làm trạng sư biện hộ thế giới, làm trung gian hoàn hảo giữa Thiên Chúa và chúng ta?

- Thánh Tôma Villanôva: Đầy ơn sủng, nên Mẹ trào ra cho mọi người phần tràn dư của Mẹ.

- Thánh Anphong: Chúng ta hãy hoan hỉ vui lên cùng với Mẹ Maria thơ nhi của chúng ta: Vừa sinh ra, Mẹ đã rất mực thánh thiện, rất đầy ân sủng, và rất đẹp lòng Thiên Chúa. Chúng ta hãy hoan hỉ vui lên không những vì Mẹ, mà còn vì chúng ta: Mẹ sinh rào đời tràn đầy ân sủng như vậy, không những để vinh danh Mẹ, mà còn để mang ích lợi cho chúng ta. 

V. GIÁO HUẤN CỦA GIÁO HỘI

- Đức Innocentê III: Như rạng đông vén lên bức màn đêm để bắt đầu một ngày, Rất Thánh Trinh Nữ Maria chấm dứt các nết xấu nên gọi là Rạng đông.

- Đức Lêô XIII: Mẹ Maria xuất hiện bởi hoàng tộc Đavid, nhưng Mẹ không được thừa hưởng của cải chức quyền do tổ tiên của Mẹ. Mẹ sống một cuộc sống khiêm hèn trong một thành phố nhỏ bé, trong một căn nhà thanh bạch. Mẹ càng an phận khiêm hèn trong cảnh nghèo nàn để Mẹ càng có thể nâng tâm trí lên với Thiên Chúa và trìu mến Chúa trên hết mọi sự.

- Đức Phaolô VI: Cần nói ngay đến những lễ kính nhớ biến cố sinh ơn Cứu rỗi, trong đó Chúa Giêsu và Mẹ Maria đi liền với nhau, như lễ Sinh nhật Đức Mẹ (ngày mồng 8 tháng 9), ngày mà niềm hy vọng và vầng hồng Cứu rỗi ló dạng trên trần gian.

- Đức Gioan Phaolô II: "Lạy Đức Trinh Nữ, Mẹ Thiên Chúa, sự ra đời của Mẹ loan báo niềm vui cho toàn thế giới". Ngày mồng 8 tháng 9, chín tháng sau lễ Vô nhiễm thai của Mẹ Thiên Chúa, Giáo hội kính nhớ kỷ niệm ngày chào đời của Mẹ. Ngày chào đời của Mẹ thúc giục tâm lòng chúng ta quay hướng về Chúa Con: "Bởi Mẹ sinh ra Mặt trời công chính là Chúa Kitô, Chúa chúng ta: Người tẩy xoá án chúc dữ và đem lại ơn thánh. Người đã chiến thắng sự chết và ban cho chúng ta sự sống đời đời". Như vậy, niềm vui dạt dào của Giáo hội toả lan từ Con sang Mẹ. Ngày Sinh nhật thật là một sự khởi đầu của một thế giới tốt hơn như Đức Phaolô VI đã tuyên ngôn một cách tuyệt vời. Vì lẽ đó mà Giáo hội công bố và loan báo sự chào đời của Mẹ Maria chiếu giãi ra mọi Giáo hội trên khắp thế giới.
Chúng ta hân hoan mừng lễ Sinh nhật của Đức Trinh Nữ Maria: Bởi từ Mẹ mọc lên Mặt Trời công chính là Chúa Kitô, Chúa chúng ta. Ngày lễ Mẹ này hoàn toàn là một sự mời gọi hãy hoan hỉ, vì do ngày Sinh nhật của Đức Maria Rất Thánh, Thiên Chúa ban cho thế giới bảo chứng cụ thể ơn Cứu độ sắp xảy đến: Nhân loại từ hàng ngàn năm đã ý thức nhiều hay ít, đã mong đợi một nhân vật nào có thể giải phóng họ khỏi khổ đau, khỏi rủi ro, lo âu, thất vọng, và ai đã tìm được những sứ giả loan báo lời trấn an và khích lệ của Thiên Chúa, có thể cảm kích nhìn thấy Thiếu Nhi Maria này. Maria là điểm hội tụ và là điểm đến của tất cả các lời hứa của Thiên Chúa vẫn ngân vang một cách huyền nhiệm tới tâm điểm của lịch sử.

L.m. Phêrô, CMC