Một
số nhận định của ÐTGM Nagasaki
và
của ÐHY José Saraiva Martins
về
chứng tá của 188 vị tử vì đạo Nhật Bản
Prepared
for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Một
số nhận định của Ðức Cha Mitsuaki Takami, Tổng Giám Mục
Nagasaki và của Ðức Hồng Y José Saraiva Martins, nguyên Tổng
trưởng Bộ Phong Thánh, về chứng tá của 188 vị tử vì đạo
Nhật Bản.
Nagasaki,
Nhật Bản (Vat. 24/11/2008; Avvenire 20-11-2008; RG 20-11-2008) - Sáng
ngày 24-11-2008, Ðức Hồng Y José Saraiva Martins, nguyên Tổng
trưởng Bộ Phong Thánh, đặc sứ của Ðức Thánh Cha, đã
chủ sự thánh lễ tôn phong chân phước cho 188 vị tử đạo
Nhật Bản, tại vận động trường đấu banh bầu dục ở
Nagasaki bên Nhật Bản.
Ðứng
đầu danh sách 188 vị tử đạo là cha Phêrô Kassui Kibe, dòng
Tên, 3 Linh Mục khác và 184 giáo dân, trong đó có 60 phụ
nữ, 33 thanh thiếu niên dưới 20 tuổi và 18 trẻ em dưới 5
tuổi. Vị tử đạo trẻ nhất là Ignatio 1 tuổi, 2 em Regina và
Benedetto 2 tuổi, có 7 em khác 3 tuổi. Người lớn tuổi nhất
là bà Madalena Hayashida 68 tuổi. Trong số các vị tử đạo cũng
có vài người là các Samurai. Các vị đã bị giết giữa
các năm 1603-1639.
Tham
dự thánh lễ phong chân phước cũng có phái đoàn công
giáo Việt Nam, do Ðức Hồng Y Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn, Tổng
Giám Mục Sài Sòn, hướng dẫn. Ngoài Ðức Hồng Y còn có
Ðức Cha Phêrô Trần Ðình Tứ, Giám Mục Phú Cường, Ðức
Cha Phaolô Bùi Văn Ðọc, Giám Mục Mỹ Tho, 3 Linh Mục và hai
giáo dân.
Giáo
Hội Công Giáo Nhật Bản hiện có 450 ngàn tín hữu trên
tổng số 127 triệu dân. Tuy con số ít ỏi, nhưng Giáo Hội nắm
giữ vai trò quan trọng trong đời sống xã hội nhờ các
trường học, nhà thương và các hoạt động bác ái xã hội
do Giáo Hội điều khiển. Giáo phận Nagasaki là cộng đoàn
công giáo cổ xưa nhất Nhật Bản. Tuy số giáo dân đứng
hàng thứ hai sau Tokyo, nhưng Nagasaki có đông linh mục nhất,
với 100 linh mục giáo phận, và 40 linh mục dòng. Giáo phận
cũng cử các linh mục đến làm việc trong các giáo phận
khác. Tiểu chủng viện của tổng giáo phận Nagasaki có 25
chủng sinh, trong đó có 16 chú gốc Nagasaki. Ðây cũng là
tiểu chủng viện duy nhất tại Nhật Bản.
Sau
chuyến viếng thăm mục vụ của Ðức Gioan Phaolô II hồi năm
1981 Giáo Hội được người dân Nhật chú ý nhiều hơn, và
có rất nhiều cặp vợ chồng trẻ xin phép được làm đám
cưới trong các nhà thờ công giáo.
Sau
đây chúng tôi gửi tới qúy vị và các bạn một số nhận
định của Ðức Cha Mitsuaki Takami, Tổng Giám Mục Nagasaki và
của Ðức Hồng Y José Saraiva Martins, nguyên Tổng trưởng Bộ
Phong Thánh, về chứng tá của 188 thánh tử đạo Nhật Bản.
Hỏi:
Thưa Ðức Cha Takami, lễ phong chân phước đã tới sau một
lộ trình kéo dài nhiều năm. Ðâu đã là các giai đoạn
của lộ trình này thưa Ðức Cha?
Ðáp:
Sự dấn thân cho việc phong chân phước cho 188 vị tử đạo
Nhật Bản đã bắt đầu với chuyến viếng thăm mục vụ của
Ðức Gioan Phaolô II hồi năm 1981. Trong khi chuẩn bị cho chuyến
viếng thăm này của Ðức Gioan Phaolô II Ðức Hồng Y Tổng
trưởng Bộ Truyền Giáo đã gặp Linh Mục Diego Yuki, hồi đó
là Giám đốc viện bảo tàng của 26 vị tử đạo. Năm sau
đó Hội Ðồng Giám Mục Nhật Bản đã thành lập Ủy ban
đặc trách việc xin phong chân phước cho 188 vị tử đạo nói
trên. Ủy ban này đã làm việc một cách không liên tục cho
tới cách đây 3 năm, khi Cha Misobe được chỉ định làm Chủ
tịch, thì công việc mới được tiến hành nhanh chóng hơn,
với các tìm kiếm và nghiên cứu tại 17 quê quán hay nơi
sinh sống của các vị tử đạo, tất cả là giáo dân thuộc
mọi giai tầng xã hội, ngoại trừ 4 linh mục và 1 tu sĩ. Sau
cùng ngày mùng 1-6-2007 Bộ Phong Thánh đã chập thuận và
Ðức Thánh Cha Biển Ðức XVI đã ký sắc lệnh và công bố
ngày phong chân phước vào tháng 10.
Hỏi:
Thưa Ðức Cha đây là lần đầu tiên lễ tôn phong chân
phước được tổ chức tại Nagasaki bên Nhật Bản. Việc
lựa chọn Nagasaki có theo dấu vết của truyền thống hay không?
Ðáp:
Các Kitô hữu Nhật Bản coi Nagasaki như là chiếc nôi lòng tin
của họ. Nhưng thành phố này đã được chọn vì nhiều lý
do thuận tiện và cụ thể khác nữa, chẳng hạn vì số linh
mục của giáo phận đông đảo cần thiết cho việc tổ chức.
Tại Nagasaki Giáo Hội Công Giáo được thừa nhận như là
một cộng đoàn quan trọng. Ngoài việc ủng hộ Giáo Hội,
chính quyền thành phố còn cho mượn sân vận động để tổ
chức lễ phong chân phước ngày 24 tháng 11. Chính quyền đánh
giá cao việc có đông đảo tín hữu lui tới các nhà thờ.
Dĩ nhiên đó cũng là ước mong của chúng tôi. Nhưng chúng
ta cũng không được quên rằng con số 60.000 tín hữu tại
Nagasaki cũng đang giảm sút. Vì các gia đình có ít con, có
nhiều người di cư đi sống tại các nơi khác và số người
lớn theo đạo cũng giảm.
Hỏi:
Biến cố phong chân phước cho các vị tử đạo có trở
thành dịp suy tư cho toàn nước Nhật hay không thưa Ðức Cha?
Ðáp:
Làm cho người Nhật, kể cả các tín hữu công giáo hiểu ý
nghĩa của việc tử đạo thật không luôn luôn là điều dễ
dàng. Tuy nhiên đây là lần đầu tiên một lễ nghi phong chân
phước được cử hành trên đất Nhật. Vì khó mà thông
truyền ý nghĩa của việc tử đạo cho người khác nên Hội
Ðồng Giám Mục đã cho công bố các tài liệu về các vị
tử đạo, và Ủy ban đặc trách lễ phong chân phước đã
tổ chức nhiều cuộc gặp gỡ. Thế rồi mỗi giáo phận cũng
đã dấn thân giải thích cho mọi người hiểu ý nghĩa của
lễ phong chân phước.
Tiếp
theo đây là vài nhận định của Ðức Hồng Y José Saraiva
Martins, nguyên Tổng trưởng Bộ Phong Thánh, đặc sứ của
Ðức Thánh Cha, chủ sự thánh lễ phong chân phước này.
Hỏi:
Thưa Ðức Hồng Y, 188 chân phước tử đạo Nhật Bản đã
để lại sứ điệp nào cho Giáo Hội hoàn vũ nói chung và
cho Giáo Hội Nhật Bản nói riêng?
Ðáp:
Trước hết các vị đưa ra cho chúng ta một sứ điệp rất
phong phú, thời sự và quan trọng. Sứ điệp thứ nhất
hướng tới người trẻ và giáo dân. Trong số 188 vị tử
đạo có 183 vị là giáo dân, chỉ có 5 vị là linh mục thừa
sai gồm 4 vị dòng Tên và 1 vị dòng thánh Agostino. Chúng ta
biết là Ðức Gioan Phaolô II đã nhấn mạnh rất nhiều trên
vai trò của giáo dân giữa lòng Giáo Hội và ngài đã
khẳng định rằng sự thánh thiện không phải chỉ dành để cho
các linh mục và các nữ tu, mà cả cho giáo dân và cho toàn
thể Giáo Hội nữa. Nên thánh là ơn gọi của mọi Kitô
hữu. Vì thế một trong các điểm của sứ điệp là nhắc
nhớ cho anh chị em giáo dân biết rằng họ được mời gọi
nên thánh và làm chứng cho điều quan trọng nhất trong Giáo
Hội là sự thánh thiện. Tử đạo là chứng tá mạnh mẽ
nhất: thích hiến dâng mạng sống hơn là chối bỏ lòng tin
của mình. Ðiều này giả thiết các vị đã sống lòng tin một
cách sâu xa trong cuộc sống thường ngày.
Thế
rồi còn có một điểm khác nữa của sứ điệp hướng
tới các gia đình Kitô. Trong số các vị tử đạo có nhiều
gia đình gồm cha mẹ và con cái. Chúng ta biết tình trạng gia
đình trên thế giới ngày nay đang gặp khủng hoảng như thế
nào. Rất tiếc là các giá trị của gia đình ngày càng mờ
nhạt đi, nhiều khi cho tới chỗ biến mất không còn gì. Vì
vậy sự kiện cả gia đình đều chết vì đạo nhắc nhớ cho
các gia đình ngày nay, cha mẹ và con cái, phải sống chứng
tá cho lòng tin, sống lòng tin sâu đậm. Vì vậy đậy không
phải là một chứng tá cá nhân, mà là chứng tá tập thể
của toàn gia đình, là Giáo Hội tại gia.
Hỏi:
Thưa Ðức Hồng Y tại sao các vị lại đã bị bách hại và bị
giết chết như thế?
Ðáp:
Chắc chắn không phải là vì các lý do chính trị hay kinh tế
rồi, vì chúng ta biết rõ là vào thời đó cũng có các
người Bồ Ðào Nha, Tây Ban Nha, người tây phương nói chung,
sang Viễn Ðông buôn bán doanh thương. Thái độ khép kín với
Tây Âu và nền văn hóa tây âu cũng đã khiến cho Giáo
Hội Công Giáo bị liên lụy. Do đó có thể có người giải
thích sự tử đạo này trong chìa khóa chính trị. Vì đạo
Công Giáo đã do người tây phương đưa vào Nhật Bản, và
người ta chống lại người tây phương nên họ cũng chống
lại tín hữu công giáo. Nhưng giải thích như thế không đúng.
Các tín hữu này đã hy sinh mạng sống vì lòng tin. Ðây là
lý do đã được các nghiên cứu lịch sử minh chứng. Cái
chết của các vị không thuộc trật tự trần thế, dân sự,
kinh tế hay hành chánh, mà hoàn toàn thuộc trật tự tôn
giáo. Người ta đã thù ghét người công giáo, vì sợ họ
bành trướng tại các vùng đất viễn đông. Vì thế đã có
môt cuộc bách hại rất mạnh mẽ và bạo lực chống lại
các Kitô hữu. Bằng chứng là người ta hứa cho tiền
những ai tố cáo các Kitô hữu. Chẳng hạn ai tố cáo một
linh mục thì được thưởng 10 đồng; ai tố cáo một tu sĩ thì
được thưởng 5 đồng; ai tố cáo một giáo dân thì được
thưởng 3 đồng. Vì thế lý do cái chết vì lòng tin của các
vị rất là rõ ràng.
Ngoài
ra còn có một sự kiện khác nữa: đó là những người
bách hại các Kitô hữu quảng cáo biến cố xử tử các
Kitô hữu bằng cách chém đầu, hay đóng đanh hoặc thiêu
sống khi các vị còn sống, và họ muốn cho nhiều người tới
chứng kiến các vụ hành quyết. Ðể làm gì vậy? Ðể nói
rằng: "Hãy coi đó, nếu các người trở thành Kitô
hữu hay nếu các người không chối bỏ lòng tin của mình,
thì các người cũng sẽ chịu số phận như thế". Họ đã
quảng cáo rất mạnh mẽ cho các vụ hành quyết nhóm. Dĩ
nhiên sự kiện này đã gây ra một hiệu qủa mà chính họ
đã không ngờ tới: đó là khi làm như thế họ đã khiến
cho có rất nhiều nhân chứng và chứng từ lịch sử rất
qúy báu của các vụ bách hại đó.
Dầu
sao đi nữa thì vẫn có một điều rất chắc chắn trên bình
diện lịch sử: đó là lý do duy nhất khiến cho 188 vị đã bị
giết chết là lòng tin, mà các vị đã nhất quyết không
chối bỏ, cho dù có phải hy sinh mạng sống đi nữa.
Hỏi:
Thưa Ðức Hồng Y, Ðức Hồng Y có trông thấy một tương quan
giữa vụ bách hại Kitô hữu Nhật Bản hồi thế kỷ XVI với
các cuộc bách hại tại Á châu hiện nay như bên Ấn Ðộ,
Indonesia và Irak hay không?
Ðáp:
Có. Chắc chắn là có tương quan rồi, một tương quan giáo
hội rất sâu đậm trong nghĩa này: đó là Giáo Hội công
giáo, Giáo Hội của Chúa Kitô là một Giáo Hội của các vị
tử đạo và đã luôn luôn là Giáo Hội của các vị tử
đạo. Trong hơn hai ngàn năm lịch sử của mình Giáo Hội đã
không bao giờ cởi bỏ chiếc áo đẫm máu tử đạo của
mình. Giáo Hội mà Chúa Kitô đã nghĩ, đã muốn, đã thành
lập, để tiếp tục sứ mệnh của Chúa sau khi Người về
trời, không chỉ là Giáo Hội của lời sai "các con hãy
ra đi và dậy dỗ", tức Giáo Hội truyền giáo; cũng
không phải chỉ là Giáo Hội thánh thể được xây dựng
trên bí tích Thánh Thể "hãy làm việc này mà nhớ đến
Thầy"; mà cũng là Giáo Hội của các vị tử đạo nữa,
vì Chúa Giêsu đã nói: "Nếu họ đã bắt bớ Thầy thì
họ cũng sẽ bắt bớ các con". Ðó là lý do của các
cuộc bách hại dọc dài lịch sử Giáo Hội, trong các thế kỷ
thời Giáo Hội khai sinh cũng như trong các thế kỷ sau đó và
cho tới ngày nay. Chúng phản ánh lời của Chúa Giêsu và
là bằng chứng cho thấy Giáo Hội thực sự là Giáo Hội
của các vị tử đạo.
Và
chính máu các vị tử đạo khiến cho Giáo Hội được phong
phú và khiến cho sự hữu hiệu và thừa tác của Giáo Hội
được phong phú. Chúng ta không được ảo tưởng: Giáo Hội
truyền giáo cũng là Giáo Hội của máu: đó là chứng tá
cao cả mà Chúa Kitô đã là người đầu tiên sống và nó
phải phản ánh trên mọi thành phần của thân mình Chúa Kitô.
Như thế Kitô hữu phải luôn sẵn sàng hiến dâng mạng sống
mình để bảo vệ lòng tin nếu cần. Ðó là điều đã xảy ra
và đang xảy ra tại những nước mà qúy vị vừa nhắc tới
trên đây.
Linh
Tiến Khải
(Radio
Vatican)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét