Đây là một phần mềm chép nhạc rất mạnh được dùng phổ biến ở nước ta sau Encore. Chương trình cho phép nhập nốt nhạc, lời ca và các ký hiệu âm nhạc, chỉnh sửa và in ấn…
1. Giới thiệu phần mềm và những tính năng trong Finale
• Giao diện chuẩn windows mới gồm các thanh công cụ với các chức năng mở file, đóng file, copy và dán, hiệu chỉnh các thanh công cụ, đặt chúng ở bất cứ nơi nào cũng như giấu chúng đi.
• Tự động dãn dòng và nốt nhạc trong khi nhập nốt nhạc, ở cả hai cách nhập nốt trực tiếp bằng bàn phím hay từng bước thủ công.
• Có những tính năng dãn các nốt nhạc trong mỗi ô nhịp cho phù hợp với lời ca hay ký hiệu hợp âm.
• Trong phần Page View có chức năng chơi lại bản nhạc tự động cuộn khuông nhạc để tiện cho việc xem và nghe.
• Các tính năng Smart Shapes bao gồm các ký hiệu hay dùng như Glissando, Bend, Slide, Công cụ kẻ bằng tay...Các bạn có thể dễ dàng tạo ra các ký hiệu Pedal, ký hiệu cho guitar, và nhiều công cụ khác nữa.
• Chức năng Snap to Grid và Guideline cho phép bạn dễ dàng đặt vị trí các ký hiệu, số ô nhịp, hàng chữ, dấu quay lại, và các ký hiệu khác theo một đường ngang hoặc đường dọc mà bạn đặt trước.
• Font Maestro mới cho bạn những ký hiệu và nốt nhạc theo một chuẩn chuyên nghiệp.
• Font Jazz chép tay (dành cho người đăng ký bản Finale 2000 trở lên chính thức) cho phép bạn tạo ra các bản nhạc giống như các bản nhạc Jazz chép tay.
• Công cụ Staff cho phép bạn nhiều cơ hội tuỳ biến khuông nhạc, dịch giọng, thay đổi số dòng trên một khuông...
• Nhiều tính năng trong phần Mass Mover Tool đã được chuyển đến phần Staff Tool để tiện dụng hơn.
• Tính năng chọn từng phần trong ô nhịp cũng có sẵn trong Staff Tool cũng như ở Mass Mover Tool. Tính năng chọn từng phần cũng như chọn từng ô nhịp được đưa vào menu Edit.
• Tính năng Beaming Style (nối các nốt nhạc theo từng cụm) đã được cải tiến và đưa vào mục Dialog Box.
• Tính năng nhập được file Encore từ phần mềm Encore 3.0 hay cao hơn. Bạn có thể hiệu chỉnh lại và ghi lại thành file của chương trình Finale.
2. Khởi động Phần mềm
Sau khi cài đặt phần mềm, biểu tượng của nó sẽ nằm ở ngoài màn hình. Nếu không thấy, bạn có thể nhấn chuột vào Start - Programs - Finale 2000 - Finale 2000.
• Nhấn đúp vào biểu tượng Finale 2000 ở ngoài màn hình.
• Bạn sẽ thấy một Wizard sau:
Wizart này cho phép bạn tạo một tác phẩm mới theo từng bước.
• Hãy nhập tên bài vào ô Title, tên tác giả vào ô Composer.
• Chon Page size là A4.
• Portrait cho phép bạn tạo văn bản theo khổ giấy chiều dọc
• Landscape cho phép bạn tạo văn bản theo khổ giấy chiều ngang
Tiếp theo nhấn Next
• Trong wizard tiếp theo, để chép ca khúc một bè, bạn chọn ô bên trái là Vocals, ô giữa là Soprano, sau đó nhấn Add
• Nhấn Finish
3. Tạo mẫu chép ca khúc
Để đổi lại tên bài, người sáng tác, những ghi chú… bạn có thể dùng công cụ text tool trên thanh công cụ chính.
Lúc này trên các dòng tên bài, người sáng tác sẽ hiện lên một ô vuông nhỏ. Bạn h•y nhấn đúp chuột vào ô vuông này và đánh lại chữ như ý muốn.
Nhấn chuột, giữ và rê đến vị trí khác để sắp xếp lại theo ý muốn
Đặt loại nhịp như sau:
Đặt ký hiệu loại nhịp bằng cách nhấn vào mục Time Signature Tool ở trên thanh công cụ chính.
Sau khi chọn công cụ này, bạn nhấn chuột vào ô nhịp đầu tiên của bản nhạc. Hộp thoại Time Signature sẽ hiện ra
Nhấn chuột vào thanh trượt Number of Beats để điều chỉnh số phách trong ô nhịp - (tử số).
• Nhấn chuột vào thanh trượt Beats Duration để điều chỉnh phần mẫu số (giá trị của phách)
• Nhấn OK để xác nhận.
Giá trị trong phần Measure Region có nghĩa là:
• Measure 1 through 5 : Cho phép bạn đặt loại nhịp trong phạm vi từ ô nhịp 1 đến ô nhịp 5.
• Measure 1 through End of Piece: cho phép bạn đặt loại nhịp có giá trị từ ô nhịp 1 đến hết bản nhạc.
Đặt hoá biểu của bản nhạc
Nhấn vào mục Key Signature Tool ở trên thanh công cụ chính.
Sau khi chọn công cụ này, bạn nhấn chuột vào ô nhịp đầu tiên của bản nhạc. Hộp thoại Key Signature sẽ hiện ra
• Nhấn chuột vào thanh trượt để điều chỉnh hóa biểu cho bản nhạc, nhấn đầu trên thanh trượt cho bạn các giọng có dấu thăng, nhấn chuột xuống dưới thanh trượt sẽ cho giọng có dấu giáng.
• Nhấn OK để xác nhận.
4. Lưu file mẫu
Sau khi đã tạo ra mẫu chép ca khúc theo ý mình bạn cần lưu file này để có thể mở và chép ca khúc sau này.
Trình tự như sau:
Nhấn biểu tượng Save trên thanh công cụ chính , hoặc nhấn chuột vào menu File và chọn Save (bạn có thể nhấn tổ hợp phím Ctrl+S)
Hộp thoại Save as hiện ra.
• Chọn thư mục để lưu file, bạn hãy nhấn vào khung Save in
• Nhập tên file vào khung File name, ví dụ là: Chieu thu den
• Nhấn Save để lưu file.
(Lưu ý tên ca khúc sẽ khác với tên file. Bạn có thể lưu tên file bất kỳ, miễn là thuận lợi cho việc tìm lại sau này)
Khi đã lưu, file “Chieu thu den.mus” sẽ nằm trong ổ đĩa cứng. Lần sau khi mở file và chỉnh sửa, bạn chỉ việc nhấn Ctrl+S và không phải đặt lại tên file nữa.
Tập chép nhạc bằng công cụ Simple Entry
Có bốn cách nhập nốt nhạc trong Finale:
• Simple Entry: Cách nhập đơn giản không cần bàn phím MIDI.
• Speedy Entry: Cách nhập có thể dùng tuỳ chọn dùng bàn phím MIDI.
• HyperScribe: Cách nhập bắt buộc phải dùng bàn phím MIDI.
• Nhập Midi File: Cách nhập bằng cách chọn lệnh Open trong menu File và chọn kiểu File mở là .mid
1. Cách nhập Symle Entry:
Khi bạn nhấn vào biểu tượng này Finale sẽ hiển thị thanh công cụ (Simple Entry Palette) gồm các ký hiệu nốt nhạc tương ứng với trường độ của các nốt trắng, đen, đơn...
Nếu Simple Entry Palette không xuất hiện bạn có thể chọn nó ở menu Window. Bằng cách nhấn vào Windows - nhấn Simple Entry Palette.
Dùng công cụ này bằng cách nhấn chuột vào các nốt nhạc và nhấn vào dòng kẻ trong khuông nhạc.
Trong khi nhập nốt nhạc, bạn có thể giữ Shift và nhấn chuột vào khuông nhạc để chép dấu lặng tương ứng với trường độ đã chọn.
Khi chép nhạc bằng công cụ này, để chép được nhanh và hiệu quả, bạn cần nhớ và học thuộc các phím tắt sau:
Nốt tròn - Nhấn giữ phím 7 hoặc W rồi nhấn vào dòng nhạc
Nốt trắng - Nhấn giữ phím 6 hoặc H rồi nhấn vào dòng nhạc
Nốt đen - Nhấn giữ phím 5 hoặc Q rồi nhấn vào dòng nhạc
Nốt đơn - Nhấn giữ phím 4 hoặc E rồi nhấn vào dòng nhạc
Nốt kép - Nhấn giữ phím 3 hoặc S rồi nhấn vào dòng nhạc
Nốt móc tam - Nhấn giữ phím 2 hoặc T rồi nhấn vào dòng nhạc
Nốt móc tứ - Nhấn giữ phím 1 rồi nhấn vào dòng nhạc
Nốt hoa mỹ - Nhấn giữ phím G rồi nhấn vào nốt trên dòng nhạc
Giáng xuống 1/2 cung - Nhấn giữ phím { và nhấn vào nốt cần xuống
Tăng lên 1/2 cung - Nhấn giữ phím } và nhấn vào nốt cần tăng
Hủy bỏ dấu hóa bất thường - Nhấn phím ‘ và nhấn vào nốt cần hủy
Dấu nối trường độ - Nhấn giữ phím = và nhấn vào nốt cần nối
Dấu chấm dôi - Nhấn giữ phím . ở bên phần phím số và nhấn thêm phím số tương tự với trường độ và nhấn chuột vào dòng nhạc
Nốt thăng - Nhấn dấu + với số tương ứng với trường độ nốt và nhấn chuột vào dòng nhạc
Nốt giáng - Nhấn dấu - với số tương ứng với trường độ nốt và nhấn chuột vào dòng nhạc
Trong khi nhập nốt, nếu có gì sai, hãy nhấn Ctrl+Z để làm lại. (Cũng có thể vào menu Edit và chọn Undo.
Công cụ Smart Shape Tool
Công cụ này cho phép bạn chép dấu luyến, Crescendo, decrescendo, trill, ký hiệu quãng 8... Nhấn vào công Smart Shape Tool trên thanh công cụ chính. Thanh công cụ Smart Shape hiện ra:
Chọn công cụ Slur tool và nhấn đúp chuột vào nốt thứ nhất. Ta se được dấu luyến từ nốt thứ nhất đến nốt thứ hai. Nếu muốn luyến nhiều nốt, sau khi nhấn đúp chuột vào nốt đầu tiên hãy giữ chuột và rê đến nốt cuối cùng.
Các công cụ khác như Crescendo, decrescendo (to dần, nhỏ dần) ta cũng nhấn đúp chuột vào vị trí trên khuông nhạc rồi giữ chuột và rê đến vị trí mong muốn.
Cách nhập Speedy Entry
Công cụ Speedy Entry cho phép bạn nhập một nốt, hợp âm hay dấu lặng một cách dễ dàng. Bạn đặt giá trị tiết tấu của mỗi lần nhập dữ liệu bằng cách nhấn phím số trên bàn phím vi tính, bạn có thể xác định cao độ bằng cách nhấn phím tương ứng trên bàn phím MIDI hay nhấn phím chữ cái thích hợp trên bàn phím vi tính.
Cách nhập như sau:
Nhấn chuột vào công cụ Speedy Entry trên thanh công cụ chính
Nhấn vào ô nhịp cần nhập nốt. Lúc này trên khuông nhạc sẽ hiện lên khung bao phủ lên ô nhịp. Vạch định vị cao độ cho ta biết được cao độ của nốt sẽ được viết.
Bạn hãy dùng các phím sau để nhập nốt:
Nốt tròn : Nhấn phím 7
Nốt trắng : Nhấn phím 6
Nốt đen : Nhấn phím 5
Nốt đơn : Nhấn phím 4
Nốt kép : Nhấn phím 3
Nốt móc tam : Nhấn phím 2
Nốt móc tứ : Nhấn phím 1
Nốt hoa mỹ : Nhấn phím ;
Giáng xuống 1/2 cung : Giữ phím shift và phím -
Tăng lên 1/2 cung : Giữ phím shift và phím +
Dấu nối trường độ tới nốt kế tiếp : Nhấn phím =
Dấu nối trường độ tới nốt trước đó : Giữ phím Ctrl và nhấn phím =
Dấu chấm đôi : Sau khi nhập nốt nhạc, nhấn phím .
Dấu lặng : Sau khi nhập nốt nhạc tương ứng với trường độ dấu lặng, nhấn phím Backspace.
Xóa nốt : Để con chỏ vào vị trí nốt cần xóa bằng cách dùng phím mũi tên, nhấn delete.
Hướng cờ quay lên hay xuống : Nhấn phím L để cho nốt nhạc quay lên hay xuống
Để chọn cao độ cho nốt nhạc bạn nhấn các phím theo hàng ngang từ Z dến M , từ A đến L, từ Q đến O
Z = nốt C3
A = nốt C4
Q = nốt C5
Ví dụ: Muốn nhập nốt E4 móc đơn ở dòng kẻ dưới cùng, ta làm như sau:
· Nhấn Phím D để định vị chỏ ở dòng kẻ cuối cùng.
· Nhấn phím 4 để nhập nốt móc đơn.
Các thao tác chuột và bàn phím khác:
Nhấn Ctrl+3 khi bạn muốn chép nốt chùm ba, Ctrl+2 khi muốn chép chùm hai, cứ như vậy bạn có thể chọn từ Ctrl+2 đến Ctrl+8.
Trước khi chép các nốt chùm 3 ta phải đặt vạch định vị cao độ vào nốt muốn chép, sau đó mới nhấn Ctrl+3
Ví dụ: Chép chùm ba đơn A4, B, C5
Trước hết hãy định vị cao độ trước, nhấn phím H để định vị nốt A
Nhấn Ctrl+3
Nhấn phím 4 để chép nốt A
Nhấn phím J và nhấn phím 4 để chép nốt B
Nhấn Phím Q để định vị nốt C5 và nhấn phím 4.
Kết quả ta sẽ được như sau:
Nhấn phím 4 để chép nốt A
Nhấn phím J và nhấn phím 4 để chép nốt B
Nhấn Phím Q để định vị nốt C5 và nhấn phím 4.
Kết quả ta sẽ được như sau:
Nhấn phím Caps lock trước khi nhấn giá trị tiết tấu nếu bạn muốn nhập một dãy nốt có cùng giá trị tiết tấu. Bây giờ bạn có thể chơi nốt trên bàn phím MIDI và Finale sẽ đưa chúng vào khuông nhạc một cách tự động mà không phải nhấn giá trị tiết tấu mỗi khi nhập nốt.
Công cụ Repeat tool
Công cụ cho phép ta nhập dấu quay đi và quay lại, và các ký hiệu kết…
Cách nhập dấu quay đi, quay lại:
Nhấn công cụ Repeat tool trên thanh công cụ chính
Nhấn vào đầu ô nhịp cần nhập dấu quay đi. Lúc này hộp thoại Repeat Selection hiện ra.
họn các công cụ và nhấn Select để chọn. Tiếp theo nhấn OK.
Chép cọc 1 và cọc 2
Chọn công cụ Reapeat tool và nhấn vào biểu tượng cuối cùng trong phần Graphic Repeats (Xem hình trên)
Nhấn Select để chọn
Chép lời ca
Finale 2000 cho phép ta nhập tất cả phần lời ca trước, rồi sau đó mới đưa vào nốt nhạc. Cách này cho phép nhập hay copy từ các ứng dụng văn bản khác như WinWord sau đó đưa vào bản nhạc. Tạo cho ta cách nhìn tổng thể về lời ca.
Để thực hiện ta làm như sau:
Nhấn chuột vào công cụ Lyric trên thanh công cụ chính.
Lúc này trên thanh Menu sẽ hiện lên mục Lyric.
Nhấn menu này và chọn lệnh Edit Lyrics
Hộp thoại Edit Lyrics sẽ hiện ra. Bạn chọn menu Text và chọn lệnh Font để chọn Font tiếng Việt cho ca khúc.
Trong hộp thoại Font bạn chọn font tiếng Việt, ví dụ như .VnArial, cỡ chữ là 12
Muốn chép lời 2 thì các bạn chỉ việc nhấn chuyển số 1 trong ô Lyric (Verse) 1 thành 2. Sau đó tiếp tục chep lời 2 vào.
2. Đưa lời ca vào với nhạc
Sau khi nhập lời ca xong, bạn sẽ đưa chúng vào từng nốt nhạc.
Chọn menu Lyrics và chọn lệnh Click Assignment…
Hộp thoại Click Assignment như sau.
Sau đó các bạn nhấn vào từng nốt nhạc ứng với mỗi lời ca.
Chú ý: Có một cách đưa toàn bộ lời tự động vào bản nhạc. Khi nhấn vào nốt nhạc đầu tiên bạn nhấn giữ phím Ctrl. Cách này rất độc đáo và nhanh.
Lúc này tất cả lời được đưa tự động vào bản nhạc. Nhưng sẽ có những nốt nhạc không đúng với lời ca. Bạn có thể điều chỉnh bằng lệnh Shift Lyrics
Hộp thoại Shift Lyrics như sau
Dòng Shift Lyrics to the Right: Nhấc lời ca lùi về bên phải, phía sau.
Dòng Shift Lyrics to the Left : Nhấc lời ca tiến về bên trái, phía trước.
Trong mục Options, dòng đầu tiên có nghĩa là nhấc âm tiết theo từng nốt cho đến hết lời ca.
Dòng thứ hai có nghĩa là Nhấc âm tiết theo từng nốt cho đến nốt trống kế cận.
3. Copy lời ca.
Cách này chỉ áp dụng khi nốt nhạc giống với lời ca được copy.
Chon menu Lyrics và nhấn vào lệnh Clone Lyrics
Sau khi chọn menu này, bạn nhấn vào ô nhịp cần copy rồi giữ và rê đến nơi cần copy lời ca. Có thể giữ phím Shift để chọn nhiều ô nhịp cùng lúc.
Có một cách khác để nhập lời ca, đó là lệnh Type in to score. Lệnh này cho phép bạn nhập lời ca trực tiếp vào từng nốt nhạc. Chọn lệnh này trong menu Lyrics và nhấn vào nốt nhạc cần nhập lời ca. Con chỏ nháy cho bạn biết đã có thể nhập lời ca vào nốt nhạc.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét